KOCALARI ÖLEN KADINLARIN DURUMU, BEKLEME SÜRELERİ-2
Ayette, gerek boşanan ve gerekse kocaları ölen kadınlar için konulan bekleme süreleri, kadınların hamile olup olmadıklarının anlaşılması sebebine dayanır. Ancak, kocaları ölen kadınların bekleme sürelerinin, boşanan kadınların bekleme sürelerinden daha uzun olmasının sebep ve hikmeti de ayette açıklanmıştır.
Şöyle yaşanmış bir olay nakledilir, “ Kocası öldükten on beş gün sonra doğum yapan, Subey’a el Eslemiyye’ye bekleme süresini tamamladığını bildirmiştir.” ( Buhari, Sahih V. 13= Müsli, sahih, II. 1122= Ebu Davut I.538.) Kocasını kaybeden kadının bekleme süresinin uzun tutulması, kocaya gösterilmesi gereken saygı nedeniyledir. Sürenin bitimi demek, kadının başka bir erkekle evlenebileceğinin başlangıcı demektir. Bu boşanan kadın içindir, kocası ölen kadının süreyi kısa tutması, hoş olmayan söylentilere sebep olur ve kocasının ailesini de üzer. Sürenin uzun tutulması, kadını söylentilerden korumak içindir. Yani boşanan kadınların bekleme süreleri olan üç hayız görme süresiyle kocası ölen kadınların bekleme süreleri olan dört ay on gün, birbirine eşit bekleme süreleri olur.
Allah, kocası ölen kadınların bekleme sürelerini böylece beyan ettikten sonra, bu sürenin dolması halinde, örf ölçüleri içinde kadının süslenerek, evden çıkmasında ve bir talibi çıktığı taktirde o kişiyle evlenmesinde herhangi bir günah bulunmadığını bildirmiştir. İslam kadına çok büyük bir hak vermiştir, Cahiliye dönemindeki kadınla, İslam’ın, hakkını verdiği kadın hakları arasında çok büyük farklar vardır.
“Cahiliye devrinde kocası ölen bir kadın, evinin küçük ve karanlık bir odasına kapanır, ne temiz bir elbise giyer, ne de koku sürünüp süslenebilirdi. Dışarıya bile çıkmadan bir seneyi böylece doldurur, bu arada odaya getirilen bir hayvanı, vücuduna sürte, sürte öldürürdü. Böylece bir sene dolduktan sonra odadan çıkar ve eline verilen bir deve tersini de fırlatıp atardı. Bu merasimden sonra temizlenir, süslenir ve görücü gelirse, kendisini ona gösterebilirdi.” Rivayet, Zeynep Bint Ebi Seleme; Müslim II,1124)
Allah bu ayetle, cahiliye adetini böylece kaldırmış ve kadının, kocasının hatırasına riayet ederek tutacağı matemi, hamile olup olmadığının anlaşılması için geçmesi gereken süreyle birleştirmiş ve dört ay on günü bu bekleme için yeterli olarak açıklamıştır.
Allah, 2/ Bakara 235. Ayette, gerek kocaları tarafından boşanan ve gerekse kocalarının ölümüyle dul kalan kadınların, bu süre içinde, bu kadınlarla evlenmek isteyen erkeklerin, ancak ima yoluyla bu isteklerini belli etmelerinde, yahut belli etmeseler bile, içlerinde böyle bir isteğe yer verip onu tutmalarında herhangi bir günah bulunmadığını bildirmiştir. Ancak rici talak ( geri dönülen boşama) la boşanmış ve halen eski kocalarının dönme hakkına sahip olduğu kadınlara, ima yoluyla da olsa bunu hissettirmek doğru değildir. Çünkü o kadınlar kendi eski kocalarına başkalarından daha layıktırlar.